چگونه قطعات الکترونیک اورجینال را از قطعات الکترونیک تقلبی تشخیص دهیم ؟ - خرید قطعات الکترونیک

مقاله پیش رو بر اساس مطالعات سالیان طولانی و تشکیل کمیته ها و سمپوزیم هایی در این ارتباط آماده شده است تا در خرید قطعات الکترونیک و بررسی سفارش قطعات الکترونیک به افراد کمک کند قطعات الکترونیک اورجینال را از قطعات الکترونیک تقلبی تشخیص دهند.

تشخیص تقلبی یا اصل بودن قطعات الکترونیک برای توزیع کنندگان قطعات الکترونیک و تولید کنندگان ابزارآلات و محصولات الکترونیکی بسیار مهم و حیاتی میباشد.

مقاله پیش رو بر اساس مطالعات سالیان طولانی و تشکیل کمیته ها و سمپوزیم هایی در این ارتباط آماده شده است تا در خرید قطعات الکترونیک و بررسی سفارش قطعات الکترونیک به افراد کمک کند قطعات الکترونیک اورجینال را از قطعات الکترونیک تقلبی تشخیص دهند.

بیشتر قطعات تقلبی از چین می آید هر چند که آن ها از توزیع کنندگان غیر رسمی خرید نمیشود ولی باز هم هفتگی رقم بالایی قطعات تقلبی وارد مجموعه میشود و حتی از تامین کننده هایی که سال ها با آن ها در این زمینه کار کرده ایم کالای تقلبی دریافت میشود که به دلیل عدم تشخیص درست آن ها و نداشتن آگاهی کافی در زمینه تشخیص قطعات الکترونیکی تقلبی رخ میدهد .

ما در این مقاله سعی خواهیم کرد که با ساده ترین روش ها تشخیص قطعات الکترونیکی را از قطعات الکترونیکی اورجینال شروع کنیم تا از عواقب بعدی استفاده از محصولات تقلبی در امان باشیم.

اولین چیزی که شما نیاز دارید یک میکروسکپ با دقت بزرگنمایی x30 و یک دوربین متصل به آن است چون گاهی نیاز دارید تا عکس های دقیقی از قطعات بگیرید و برای ارزیابی چند تامین کننده ارسال کنید.

پس از یک میکروسکوپ ، شما نیاز به یک حلال مناسب جهت تشخیص remark قطعات دارید. استون در دسترس ترین و معمولترین حلال است که برای این کار استفاده میشود.

برای شروع بررسی قطعات الکترونیک از بسته بندی و نشانه های آن شروع میکنیم ، برخی از علائم تقلبی بودن قطعات به شرح زیر میباشد:

1- غلط املایی در برچسب های تولید کننده

2- عدم تطابق تاریخ برچسب روی بسته بندی و تاریخ روی قطعات

3- تاریخی که وجود نداشته باشد مانند 0657

4- تاریخی که متعلق به آینده باشد

5- اگر قطعات الکترونیک نسبت به رطوبت حساس باشد باید در پک مخصوص حساس به رطوبت بسته بندی شوند و دارای یک کارت شاخص رطوبت باشند اغلب کسانی که اقدام به جعل میکنند حساسیت های خاص آن ها مانند حساس بودن به رطوبت را فراموش میکنند.

بررسی تورفتگی:

قسمت پلاستیکی IC ها در شرکت های سازنده به صورت هدفمند دارای تورفتگی میباشد

تولید کنندگان قطعات الکترونیک در بعضی از IC ها یک تورفتگی نزدیک اولین پین ایجاد میکنند، در بعضی دیگر هم به عنوان نشان دهنده دیگری ممکن است ایجاد کنند.

بعضی وقت ها هم حفره ها جزء قالب بندی آن است بدون هیچ نشانه خاصی ولی حفره های قالب باید تمیز باشد. بررسی همین حفره ها یکی از بهترین و ساده ترین روش های تشخیص قطعات الکترونیک اورجینال از تقلبی است.

تولید کنندگان قطعات تقلبی زمان محدودی برای ساخت و بررسی نهایی محصول دارند برای همین این حفره ها با دقت و تمیزی قطعات اورجینال در نمی آید.

شکل بالا تجربه ما در این زمینه را نشان میدهد ، هر دو قطعه با یک مشخصه فنی خریداری شده اند و بسیار هم به هم شبیه اند از نظر شکل و اندازه و علامت ولی اگر با دقت بیشتری نگاه کنیم میبینیم یکی دارای 3 فرورفتگی و دیگری دارای دو فرو رفتگی است حتی اندازه تورفتگی ها هم متفاوت است . یک حفره گرد است و بقیه پهن وسمت چپ و پایین است و حفره دیگری در راست و میانه است.

به نظر میرسد روکش این قطعات بازسازی و Remark شده است با فرایندی به نام blacktopping به نظر میرسد در اینجا یک حفره با همین فرایند پر شده است که در نمای نزدیک بهتر دیده میشود.

این فرایند blacktopping برای پر کردن سطوح قدیمی و remark جدید در قطعات الکترونیکی تقلبی به کار میرود.

تولید کنندگان قطعات الکترونیک تقلبی میدانند همه تجهیزاتی مثل میکروسکپ را ندارند و گاهی تفاوت حفره ها با چشم غیر مسلح معلوم نیست. در این تصویر معلوم است یک دایره روی IC ایجاد شده تا شبیه فرورفتگی قالب IC تولید کننده اصلی باشد ما با بسیاری از تولید کنندگان صحبت کردیم و میدانیم آن ها بر روی تولید بی عیب و نقص بسیار تاکید دارند با دیدن این دو عکس زیر معلوم است یک IC دارای یک حفره ضایعاتی است و در عین حال علائم تمیز روی آن حک نشده است.

کشور تولید کننده قطعات الکترونیکی

معمولا بر روی قطعات الکترونیکی اورجینال که فضای کافی دارند کشور سازنده حک میشود تا راحتتر شناسایی شوند.

البته اسم کشور سازنده میتواند هر جایی روی قطعه تعبیه شود

اسم کشور سازنده برای قطعاتی که جای کافی برای حک نام کشور سازنده ندارند معمولا مطابق با ordering code که مخصوص کشور سازنده است روی قطعات اورجینال قید میشود.

که البته کار تشخیص اورجینال از تقلبی را سخت تر میکند.

در شکل بالا سمت چپ نام کشور سازنده قابل تشخیص نیست ولی به نظر میرسد malaysia باشد که به علت استفاده از فرایند blacktopping سازنده تقلبی است در حالیکه سمت راست عکس نام کشور سازنده اصلی کاملا شفاف و مشخص حک شده است : Philippines

بافت قسمت پلاستیکی قطعات (textune) به روکش IC و قطعات الکترونیکی اورجینال معمولا از ماده ترکیبی از شیشه و پلاستیک ساخته میشود و حفره ایجاد شده روی قطعات اورجینال بسیار تمیز و صاف است.

در ادامه چند تصویر از قطعات تقلبی آمده است که با چشم غیر مسلح تشخیص علائم تقلبی بودن خیلی سخت و غیر ممکن است ولی اگر با میکروسکپ و با دقت نگاه شود علائم تقلبی بودن آن ها کاملا قابل روئیت است.

گاهی در قطعات تقلبی تفاوت روکش پلاستیکی مشهود است مانند عکس زیر روکش روی قطعه شفاف است در حالی که قسمت پایین نزدیک پین ها مات بوده و حالت backtopping دوری آن کاملا مشخص است.

در 2 عکس بالا روی حالت روکشی قطعات الکترونیکی متمرکز میشویم . قطعات اورجینال که از قالب بیرون آمده اند و روی آن ها عملیات black topping انجام نشده باشد یک سطح صاف و بدون هیچگونه علامت خاصی است ولی قطعات تقلبی که میخواهند قسمت بالا یا پایین قطعات الکترونیکی را با سمباده یا سایر موارد از بین ببرند و عملیات و عملیات black topping را انجام دهند به شکل زیر در می آید و البته این تفاوت فقط با میکروسکپ قابل رویت میباشد و با چشم غیر مسلح نمیتوان تشخیص داد

درعکسی که در ادامه می آید علامت دیگری برای تشخیص تقلبی بودن وجود دارد با دقت به عکس قسمت بالا سمت چپ شیبی دیده میشود که روی قطعات اورجینال دیده نمیشود. قطعات اورجینال در تمام سمت ها دارای شیب یکسان و در گوشه ها دارای انحنای کمی هستند که البته این موضوع هم فقط با میکروسکپ قابل تشخیص است

نقص های قطعات الکترونیک

سازنده های مشهور ، تولید را مطابق با استاندارد های لازم و با دقت بسیار انجام میدهند و هنگام چاپ ordering code و برند روی محل بسیار حساس هستند و معمولا خیلی گوشه یا کج زده نمیشود و در عین حال که جای آن ها روی تمام قطعات یک بسته یکسان است در حالی که در قطعات تقلبی اکثرا شماره فنی و برند نامرتب ، روی گوشه ها و بی دقت زده است است و همچنین ممکن است روی تمام محصولات یک بسته روی یک قسمت مشخص زده نشده باشد.

درعکس زیر روی تمام پایه ها علامت زده شده است در حالی که وقتی با شرکت maxim سازنده اصلی آن صحبت کردیم گفتند این ها تقلبی هستند و اینگونه علامتگذاری از نظر ما پذیرفته شده نیست.

در این تصویر هم با تماس با کارخانه سازنده متوجه شدیم آن ها هم این گونه علامتگذاری را روی محصولاتشان استفاده نمیکنند.

در این قطعه الکترونیکی وقتی با استون روی آن را پاک میکنیم اثر آن از بین میرود . این قطعه از برند maxim است و maxim از سال 2002 و بعد از رنگ برای حک اطلاعات بر روی قطعات خود استفاده نمیکند ولی چون این قطعه متعلق به سال 2000 است نمیتوان با اطمینان گفت که تقلبی است.